• Algemeen
• 2 juni 2021
• Door Redactie

Nieuw boek over ‘tijdmachine’ landgoed Den Aalshorst in Dalfsen

DALFSEN - “Als je de toegangshekken door gaat, is het net of je in een tijdmachine stapt,” zegt schrijver Jan ten Hove. “Het landgoed is heel ongerept en je ziet de verschillende lagen van de 17e, 18e en 19e eeuw voor je.”

De Zwolse historicus heeft een boek geschreven over landgoed Den Aalshorst in Dalfsen. De Landgoed Den Aalshorst B.V. vroeg de schrijver een jaar of drie geleden voor deze opdracht, want de aandeelhouders van de familieonderneming wilden de geschiedenis van het huis graag vastleggen. Ruim 100 jaar geleden brachten de toenmalige eigenaren het landgoed onder in een vennootschap, om opsplitsing te voorkomen. Het huis is in 1720 gebouwd, in 2020 bestond het dus 300 jaar en zou het boek verschijnen. Maar door de coronapandemie is dat allemaal uitgesteld. De presentatie op zaterdag 22 mei vond noodgedwongen dan ook digitaal plaats via Zoom. De oudste aandeelhouder, Claartje barones Sloet van Oldruitenborgh, kreeg het eerste exemplaar uitgereikt.

Onderzoek

“Ik ben zeker twintig keer op het landgoed geweest voor mijn onderzoek,” zegt Ten Hove, “en dat was helemaal geen straf. Het is een aangename plek om te verblijven. Ik vind het belangrijk om veel op de locatie te zijn, om de sfeer op te snuiven.” Het schrijven was een forse klus volgens de historicus, omdat het landgoed een lange geschiedenis heeft. Een jaar of twee was hij al met al bezig met onderzoeken en schrijven. Naast het beschrijven van de geschiedenis, heeft Ten Hove ook diverse interviews gehouden met aandeelhouders. Hij sprak betrokkenen van jong tot oud en vroeg hen hoe ze het landgoed ervaren.

Landgoed Den Aalshorst in Dalfsen in 1920.

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Tijdens het snuffelen in de archieven, stuitte de schrijver natuurlijk ook op aardige anekdotes. Zoals een ruzie die de heer van Den Aalshorst had met de graaf van Rechteren omstreeks 1770. Laatstgenoemde kwam altijd met zijn koets over het terrein van Den Aalshorst, als hij naar Zwolle reed. Dat deden veel meer mensen, want de paden op Den Aalshorst waren goed onderhouden en dat was met alle zandpaden rondom het landgoed niet altijd het geval. De eigenaar van Den Aalshorst had schoon genoeg van al die drukte op het terrein. Hij liet hekken plaatsen om de mensen tegen te houden. De graaf van Rechteren kwam dus met zijn koets voor een dicht hek te staan en ontstak in grote woede omdat hij er niet door kon. Van Rechteren vond namelijk dat hij ‘recht van doorgang’ had. Met geweld sloeg hij het hek open. Dat leidde tot een hoopoplopende ruzie met de eigenaar van Den Aalshorst. Bemiddeling van bevriende edelen mocht niet baten, het geschil kwam voor de rechter en er zijn vele pagina’s over volgeschreven. De rechter besloot dat de graaf van één hek gebruik mocht maken, hij kreeg er zelfs een sleutel van en zo kwam het toch nog allemaal weer goed.

Ruzie

Een andere gebeurtenis op het landgoed speelde zich af in 1665. De twee zoontjes van de toenmalige Zwolse regent op Den Aalshorst gingen uit jagen met de knecht. Ze kwamen al jagend op het terrein van havezate Den Berg terecht. De eigenaar werd woedend, omdat hij daar het jachtrecht had. Hij had zijn musket bij zich en schoot de knecht neer. Deze had meer dan 20 hagelkorrels in zijn been en moest acht weken lang het bed houden. De heer van Den Berg kreeg een flinke boete voor deze onvriendelijke actie.
“Het lijkt of er veel ruzie werd gemaakt als je de stukken leest,” zegt Ten Hove, “maar dat geeft wel een vertekend beeld. Juist die rechtszaken komen op papier en in archieven terecht. Als alles goed gaat, wordt dat niet opgeschreven.”
Het boek ‘Den Aalshorst – Levensverhaal van een landgoed’ verhaalt van het prille begin als boerenerf in de middeleeuwen tot de huidige tijd. Een waardig verjaardagscadeau voor het 300-jarige landgoed.