• Algemeen
• 3 juni 2019
• Door Redactie

Amateur-historici schrijven boek over alle molens in en rond Nieuwleusen

NIEUWLEUSEN - Jakob de Weerd uit Balkbrug en René Fokkert uit Nieuwleusen hebben een boek samengesteld over de zeven molens die ooit in Nieuwleusen en directe omgeving stonden. Het boek, dat 160 pagina’s en veel foto’s en illustraties telt, biedt een historisch overzicht van alle molens en de families die erbij betrokken waren.

“In feite waren dat er maar een handvol, waaronder de familie Van den Berg”, zegt Jakob de Weerd. “Maar zonder hen had de geschiedenis van Nieuwleusen er heel anders uit kunnen zien. Als Barteld Stolte, toenmalig eigenaar van molen De Hoop aan de Dommelerdijk, kinderen had gehad uit zijn eerste huwelijk, had hij zijn neefje uit het geslacht Van den Berg uit Raalte vast niet in huis genomen en was de Union-fabriek er waarschijnlijk nooit geweest. Die werd namelijk opgericht door nazaten van zijn pleegzoon, die wel wat zagen in de productie en verkoop van die nieuwe rijwielen. Eventuele zoons uit zijn eerste huwelijk zouden vast en zeker molenaar zijn geworden.”

Molen Massier

Naast de nog bestaande molen Massier aan het Westeinde gaat het om zes molens die er inmiddels niet meer zijn: de zogenoemde molen van Snijder aan de Dommelerdijk, molen De Vriendschap aan de Ommerdijk (ter hoogte van het tegenwoordige Molenpad), molen Den Hulst (op de plek van het huidige BAM-kantoor), de molen in het Dalfserveld (zo’n 250 meter schuin achter molen Massier), molen De Vlijt aan de Oosterhulst (ter hoogte van Groen Caravans) en molen De Lichtmis (ter hoogte van De Eendracht, op het grondgebied van Rouveen).

Ontdekkingen

Ze hebben er ruim een jaar grondig onderzoek voor verricht, onder meer in het Historisch Centrum in Zwolle, rijks- en gemeente-archieven, verenigings- en stichtingsakten en gesprekken met nazaten en andere Nieuwleusenaren. Het spitwerk heeft tot mooie ontdekkingen geleid, zegt het tweetal. “We hebben zaken achterhaald die her en der onjuist vermeld staan en zaken die nog helemaal niet bekend waren”, aldus Fokkert. “Zo hebben we een origineel bezwaarschrift uit 1894 teruggevonden van Jan Massier, de toenmalige eigenaar van molen Massier. Die had toen net de molen gekocht van de vorige eigenaar, die twee zonen had die allebei molenaar wilden worden. Een van hen bouwde een tweede molen in het Dalfserveld, op korte afstand van die van Massier. Die vond dat uit concurrentie-overwegingen veel te dichtbij en tekende bezwaar aan. Hij werd gesteund door een buurman die bang was dat de molenwieken gevaar zouden opleveren voor zijn koeien wanneer die in het naastgelegen weiland graasden. De buurman procedeerde door tot de Raad van State maar die oordeelde eveneens dat er met een deugdelijke afrastering niets aan de hand was. Voorheen waren deze gegevens nergens zo gedetailleerd terug te vinden.” De bewuste molen heeft overigens niet lang bestaan; hij werd na zo’n acht jaar afgebroken en aan De Lichtmis herbouwd. De molens in Den Hulst en Oosterhulst zijn door brand aan hun einde gekomen, iets wat in die dagen vaker voorkwam.

Molenboek verschijnt in september

De Weerd, jarenlang voorzitter van de Historische Vereniging Ni’jluusn van vrogger, en Fokkert, werkzaam bij Foreco en in zijn vrije tijd amateur-historicus, besloten naar een boek toe te werken nadat Fokkert een geschiedschrijving had opgesteld over de molen van Snijder. “Zo’n boek, dat alle molens in Nieuwleusen omvatte, was er nog niet”, aldus Fokkert.
Het boek, met een voorwoord van Dalfsens nieuwe burgemeester Erica van Lente, verschijnt in september. De verkoopprijs is dan vijftien euro, maar bij voorintekening betaalt men dertien euro.

Voorintekenen kan via een mailtje naar [email protected]. De samenstelling nadert zijn voltooiing, maar mensen die nog informatie (hetzij tekst, hetzij foto’s of documenten) over een of meerdere molens kunnen aanleveren, kunnen daarvoor eveneens dit e-mailadres gebruiken.